آرتروز (Osteoarthritis یا OA) یکی از رایجترین بیماریهای مفصلی است که باعث درد، التهاب و کاهش عملکرد مفصل میشود. مطالعات جدید نشان میدهند تغییر رژیم غذایی، به ویژه کاهش کالری و انتخاب غذاهای ضدالتهاب، میتواند به کاهش درد و بهبود عملکرد مفاصل کمک کند. این مقاله بر اساس یک متاآنالیز ۲۰۲۵ نوشته شده که تأثیر رژیم غذایی بر بیماران مبتلا به OA را بررسی کرده است.
سرفصل ها
Toggleنتایج کلیدی متاآنالیز ۲۰۲۵
مطالعه منتشر شده در سال ۲۰۲۵ نشان داد رژیمهای کاهش انرژی (کالری) تأثیر قابل توجهی بر درد، عملکرد فیزیکی و وزن بدن دارند. این رژیمها باعث کاهش درد مفصل، بهبود عملکرد و کاهش وزن میشوند. در حالی که رژیم مدیترانهای اثرات ضدالتهابی دارد، شواهد نشان میدهد کاهش کالری مستقیمترین تأثیر را بر کنترل علائم OA دارد.
رژیمهای کاهش انرژی و آرتروز
کاهش کالری دریافتی باعث کاهش وزن بدن میشود و فشار روی مفاصل تحملکننده وزن مانند زانو و لگن را کم میکند. علاوه بر این، کاهش وزن با کاهش التهاب سیستمیک و بهبود ترمیم غضروف مفصل، درد مفصل را کاهش میدهد و عملکرد بیمار را ارتقا میبخشد.

رژیم مدیترانهای و آرتروز
رژیم مدیترانهای که شامل میوهها، سبزیجات، غلات کامل و چربیهای سالم مانند روغن زیتون و آجیل است، به دلیل اثر ضدالتهابی میتواند مفید باشد. با این حال، مطالعات موجود نشان میدهند که این رژیم به تنهایی تأثیر چشمگیری بر درد یا عملکرد مفصل در بیماران OA ندارد و ترکیب آن با کاهش کالری یا فعالیت بدنی مؤثرتر است.
توصیههای عملی برای بیماران OA
کاهش وزن ۵ تا ۱۰ درصد در طول ۳ تا ۶ ماه میتواند تأثیر قابل توجهی بر درد و عملکرد مفصل داشته باشد. مصرف مواد غذایی ضدالتهاب مانند ماهیهای چرب، آجیل و روغن زیتون توصیه میشود. ترکیب رژیم غذایی سالم با فعالیت بدنی منظم باعث تقویت عضلات اطراف مفاصل و کاهش فشار روی مفصل میشود. حتی فعالیتهای ساده مانند پیادهروی کوتاه روزانه میتواند مؤثر باشد.
ادغام رژیم با فعالیت بدنی
مطالعات نشان دادهاند که ترکیب رژیم کاهش کالری با ورزش، بیشترین اثر را بر کاهش درد و بهبود عملکرد مفصل دارد. فعالیتهای هوازی ملایم مانند پیادهروی یا شنا و تمرینات مقاومتی سبک باعث تقویت عضلات و بهبود عملکرد مفصل میشوند. حتی ۱۵۰ دقیقه فعالیت هوازی در هفته همراه با دو جلسه تمرین مقاومتی سبک، میتواند مؤثر باشد.
چالشها و محدودیتها
پیروی از رژیم کاهش کالری ممکن است برای برخی بیماران دشوار باشد و نیاز به برنامهریزی دقیق و حمایت تغذیهای دارد. همچنین تحقیقات بیشتر برای تأیید اثرات رژیمهای ضدالتهاب و مدیترانهای در کنترل OA مورد نیاز است.
نتیجهگیری
رژیمهای غذایی، به ویژه کاهش کالری، نقش مهمی در مدیریت OA دارند. ترکیب رژیم سالم با فعالیت بدنی منظم میتواند به کاهش درد، بهبود عملکرد مفصل و کنترل وزن بدن کمک کند. پیگیری دقیق برنامه غذایی و فعالیت بدنی منظم میتواند کیفیت زندگی بیماران مبتلا به آرتروز را به شکل قابل توجهی افزایش دهد.
منابع :
analysis. Nutrients, 17(15), 2547
British Dietetic Association – Weight and OA.
Examine.com – Reduced-calorie diets improved pain and function