سرفصل ها
Toggleتوراکولومبوساکرال ( TLSO )
ستون فقرات انسان یکی از مهمترین بخشهای بدن است که وظیفهی حفظ تعادل، پشتیبانی از اندامها و انتقال نیرو در هنگام حرکت را بر عهده دارد. آسیب یا ناهنجاری در هر قسمت از آن میتواند تأثیرات جدی بر عملکرد بدن بگذارد. یکی از راههای حمایت و تثبیت ستون فقرات در موارد آسیب یا انحراف، استفاده از بریس توراکولومبوساکرال (TLSO) است. این بریس یکی از پیشرفتهترین و مؤثرترین ابزارهای ارتوپدی برای بیحرکتسازی و اصلاح وضعیت ستون فقرات محسوب میشود.
بریس TLSO چیست؟
بریس توراکولومبوساکرال یا به اختصار TLSO (Thoraco-Lumbo-Sacral Orthosis)، وسیلهای طبی است که برای حمایت از سه ناحیهی مهم ستون فقرات طراحی شده است:
- توراسیک (قفسه سینه)
- لومبار (کمر)
- ساکرال (ناحیه خاجی)
این بریس معمولاً از مواد سبک اما مقاوم مانند پلیاتیلن، ترموپلاستیک یا ترکیب فوم و فلز ساخته میشود و بهگونهای طراحی شده که بتواند ستون فقرات را در وضعیت صحیح نگه دارد، حرکات غیرضروری را محدود کند و فشار وارده بر مهرهها را کاهش دهد.
کاربردهای بریس TLSO
بریس TLSO در طیف وسیعی از مشکلات و اختلالات ستون فقرات تجویز میشود. مهمترین کاربردهای آن عبارتند از:
۱. درمان شکستگیهای مهرهای
در موارد شکستگی ناشی از تصادف، سقوط یا پوکی استخوان، این بریس با ثابت نگه داشتن ناحیهی آسیبدیده، به جوش خوردن طبیعی استخوان کمک میکند.
۲. درمان اسکولیوز (انحراف جانبی ستون فقرات)
TLSO یکی از ابزارهای اصلی در کنترل و اصلاح انحراف جانبی ستون فقرات، بهویژه در کودکان و نوجوانان است. این بریس با ایجاد فشار کنترلشده در نواحی خاص، از پیشرفت انحراف جلوگیری میکند.
۳. پس از جراحی ستون فقرات
بسیاری از بیماران پس از جراحیهای ستون فقرات (مانند فیوژن یا برداشت تومور) باید برای مدتی از TLSO استفاده کنند تا از حرکت ناگهانی مهرهها و آسیب مجدد جلوگیری شود.
۴. درمان کیفوز یا گوژپشتی
در بیماران مبتلا به کیفوز (انحنای غیرطبیعی رو به جلو در ستون فقرات سینهای)، بریس TLSO با اعمال فشار مناسب، به اصلاح وضعیت بدن و کاهش درد کمک میکند.
۵. محافظت در برابر آسیبهای عصبی
در برخی از آسیبهای عصبی یا ضربههای نخاعی، استفاده از TLSO به کاهش حرکات غیرارادی و جلوگیری از تشدید آسیب کمک میکند.
نحوه عملکرد بریس TLSO
TLSO با محدود کردن حرکات در سه محور اصلی — خم شدن به جلو، عقب و چرخش — مانع از حرکت اضافی مهرهها میشود. در عین حال با پخش نیرو در سطح وسیع، فشار را از روی نقاط آسیبدیده برمیدارد.
در اسکولیوز، بریس با وارد کردن فشار به نواحی خاص از تنه، سعی میکند ستون فقرات را به وضعیت طبیعی نزدیکتر کند. در شکستگیها نیز، ثبات ایجادشده باعث میشود استخوانها در موقعیت صحیح جوش بخورند.
انواع بریسهای TLSO
بریسهای TLSO در چند مدل مختلف طراحی میشوند که بسته به نیاز بیمار و نوع آسیب، انتخاب میشوند:
- بریس سخت (Rigid TLSO):
ساختهشده از پلاستیک فشرده یا پلیاتیلن که بیشترین میزان ثبات را ایجاد میکند. معمولاً پس از جراحی یا شکستگی استفاده میشود. - بریس نرم (Soft TLSO):
از جنس پارچه و فوم ساخته میشود. برای حمایت خفیفتر و راحتی بیشتر بیماران با درد مزمن مناسب است. - بریس سفارشی (Custom-Made TLSO):
با قالبگیری از بدن بیمار ساخته میشود تا بیشترین تطابق و کارایی را داشته باشد. این نوع بریس معمولاً برای بیماران اسکولیوز تجویز میشود. - بریس ماژولار (Modular TLSO):
از چند بخش قابل تنظیم تشکیل شده که پزشک میتواند آنها را بر اساس نیاز بیمار تنظیم کند.
مزایای استفاده از بریس TLSO
- تثبیت مؤثر مهرههای آسیبدیده
- کاهش درد ناشی از حرکات ناگهانی
- بهبود سریعتر در دوران نقاهت
- اصلاح وضعیت بدن و جلوگیری از پیشرفت انحراف ستون فقرات
- پیشگیری از عوارض پس از عمل جراحی
نحوه استفاده صحیح از بریس TLSO
برای دستیابی به حداکثر نتیجه، رعایت چند نکته در استفاده از TLSO ضروری است:
- بریس باید توسط پزشک یا کارشناس ارتوپدی تنظیم شود.
- مدت زمان استفاده (روزانه چند ساعت) باید طبق دستور پزشک باشد.
- زیر بریس بهتر است از لباس نخی نازک استفاده شود تا پوست آسیب نبیند.
- در هنگام استحمام، معمولاً باید بریس برداشته شود مگر در موارد خاص که پزشک خلاف آن را توصیه کند.
- نظافت و خشک نگه داشتن بریس اهمیت زیادی دارد تا از بوی نامطبوع یا تحریک پوستی جلوگیری شود.
معایب یا محدودیتها
استفادهی طولانیمدت از TLSO میتواند باعث ضعف عضلات پشتی و شکمی شود، زیرا بریس تا حد زیادی نقش این عضلات را در حمایت از ستون فقرات بر عهده میگیرد. بنابراین، پس از اتمام دورهی درمان، فیزیوتراپی و تمرینات تقویتی باید در برنامهی بیمار قرار گیرد.
مراقبتهای لازم هنگام استفاده
- بهطور منظم پوست نواحی تماس با بریس را بررسی کنید تا دچار زخم یا التهاب نشود.
- اگر بریس موجب درد یا فشار زیاد شد، به متخصص مراجعه کنید.
- از تنظیم خودسرانهی بخشهای بریس خودداری کنید.
قیمت و تهیه بریس TLSO
قیمت بریس TLSO بسته به نوع، جنس، برند و اینکه آماده یا سفارشی باشد متفاوت است. بریسهای سفارشی به دلیل قالبگیری اختصاصی، معمولاً گرانتر هستند. در ایران، این بریسها توسط کلینیکهای ارتوپدی فنی معتبر ساخته یا عرضه میشوند.
نقش فیزیوتراپی در کنار TLSO
استفاده از TLSO بدون انجام تمرینات فیزیوتراپی ممکن است منجر به ضعف عضلات شود. فیزیوتراپیست با طراحی تمرینات هدفمند، به تقویت عضلات نگهدارندهی ستون فقرات کمک میکند تا پس از برداشتن بریس، بدن در وضعیت صحیح باقی بماند.
چه زمانی نباید از TLSO استفاده کرد؟
در برخی موارد خاص، استفاده از بریس ممکن است منع داشته باشد، مانند:
- زخم باز یا عفونت پوستی در ناحیهی پوشش بریس
- آلرژی شدید به مواد ساخت بریس
- مشکلات تنفسی که با بریس تشدید میشوند
در چنین شرایطی، پزشک ممکن است از بریسهای جایگزین یا روشهای درمانی دیگر استفاده کند.
جمعبندی
بریس توراکولومبوساکرال (TLSO) یکی از مؤثرترین ابزارهای ارتوپدی برای حمایت و تثبیت ستون فقرات است. این بریس در درمان شکستگیها، انحرافات ستون فقرات، دردهای مزمن و دوران پس از جراحی نقش کلیدی دارد. انتخاب نوع مناسب بریس، تنظیم دقیق آن و رعایت نکات استفاده، از مهمترین عوامل موفقیت در درمان است. با مشاورهی پزشک متخصص و استفاده از بریسهای استاندارد، میتوان به بهبود عملکرد ستون فقرات و کاهش درد دست یافت.
منابع معتبر
- American Academy of Orthopaedic Surgeons (AAOS)